Matriz escolástica de la concepción kantiana del ente de razón: ens imaginarium, nada y noúmeno

Publicado 2024-12-23
Sección Artículos

Autores/as

Palabras clave:

Noúmeno, Ente de razón, Nada, Ente imaginario, Intuición.

Resumen

Disección del noúmeno kantiano que desentraña su raíz escolástica de ente de razón con
o sin fundamento in re. El ensayo analiza la fluctuación de la negación explícita en la
versión dual del noúmeno entre las posiciones objetivo - ontológica (sentido negativo:
fáctica no objetividad a intuición sensible) e intuitivo - gnoseológica (sentido positivo:
conjeturada objetividad a intuición no - sensible) para revocar todo indicio de dualidad
ontológica fenómeno / noúmeno, incidiendo, además, en la dicotomía ens rationis
ratiocinatae (idea transcendental - noúmeno como concepto problemático) y ens rationis
ratiocinantis (caprichoso fantasma de razón sin fundamento real). En tanto concepto de
cosa-en-sí, el noúmeno sería una forma epistemológicamente desvirtuada (ininteligible
por refractaria a categorías) del noetón platónico, paradigma de ensidad óntica e
inteligibilidad que la escolástica transpone al entendimiento divino en clave de razón
ejemplar.

Citas

Aristóteles (1966), Aristotle's Physics. Oxford.

Caimi, M. (1989). La metafísica de Kant, Eudeba.

De Araujo, F. (1617). Commentariorum in Universam Aristotelis Metaphysicam, Ex

Officinis Typographicis Ioannis Baptistae Varesii, & Antoniae Ramirez, C. P.

Burgis et Salmanticae.

De Muralt, A. (2002). La Estructura de la Filosofía Política Moderna: sus orígenes

medievales en Escoto, Ockham y Suárez. Akal.

De Muralt, A. (2008). La apuesta de la filosofía medieval. Estudios tomistas, escotistas y

gregorianos. Marcial Pons.

Descartes, R., Principia philosophiae II. En Oeuvres de Descartes, t. VIII, ed. Ch. Adam

et P. Tannery, Librairie philosophique J. Vrin, 1897-1910.

Duns Escoto. Reportata Parisiensia. En Ioannis Duns Scoti Doctoris Subtilis Ordinis

Minorum Opera omnia. Editio nova iuxta editionem Waddingi ... a patribus

Franciscanis de observantia accurantae recognita, Apud Ludovicum Vivès,

Parisiis, 1893.

Duns Escoto. Ordinatio. En Ioannis Duns Scoti, Opera omnia studio et cura

Commissionis Scotisticae ad fidem codicum edita praeside Carolo Balic, Civitas

Vaticana, Typis Polyglotis Vaticanis, Romae, 1950-

Duns Escoto (1968). Quaestiones Quodlibetales. En F. Alluntis (ed.), BAC, Obras del

Doctor Sutil.

Fink, E. (1964). Todo y Nada, Editorial Sudamericana.

Freuler, L. (1992). Kant et la métaphysique spéculative, Presses Universitaires de France.

Goethe, J. W. (1977). Faust. Eine Tragödie (1790-1832), Deutscher Taschenbuch.

Goudin, A. (1691). Metaphysica. Lugduni.

Gredt, J. (1958). Elementa Philosophiae Aristotelico - Thomisticae I (Logica). Herder.

Hegel, G. W. F. (1972). Lecciones sobre la filosofía de la historia. Seminarios y

Ediciones.

Hegel, G. W. F. (1986). Wissenschaft der Logik I-II. Werke, Band 5-6, Suhrkamp.

Hegel, G. W. F. (1986). Phänomenologie des Geistes. Werke, Band 3, Suhrkamp.

Heidegger, M. (1976). Was ist Metaphysik? En Wegmarken, Vittorio Klostermann.

Heidegger, M. (1982). Ontologie. Hermeneutik der Faktizität, V. Klostermann.

Heidegger, M. (1987). Zur Bestimmung der Philosophie, V. Klostermann.

Heimsoeth, H. (1971). Kants transzendentale Dialektik. Ein Kommentar zu Kants Kritik

der reinen Vernunft. Vierter Teil: Die Methodenlehre, Walter de Gruyter.

Juan de Santo Tomás, Cursus Philosophicus Thomisticus, Marietti, Torino, 1949.

Kant, I. (1956). Kritik der reinen Vernunft [KrV], Felix Meiner.

Kant, I. Akademie-Ausgabe: Kants Gesammelte Werke [Ak.]. 29 Bände bis heute. Hrsg.

Preußische Akademie der Wissenschaften, Walter de Gruyter, Berlin, 1902-

Kojève, A. (1968). Introduction à la lecture de Hegel (1933-39), Gallimard.

Llamas, V. (2023). La diáspora metafísica. Epígonos del νοούμενoν y fisionomía del

Terror, Carthaginensia 39/76, 557-593.

Llamas, V. Unidad y primacía en el orden Sutil (pp. 167-210). En M. Lázaro, F. León y

D. G. Ginocchio (eds), Gonzalo Hispano y la crisis de la Filosofía del siglo XIV,

Eunsa.

Mayz, E. (1974). Die Frage nach dem Nichts bei Kant, Neske.

Meinong, A., Über Gegenstandstheorie. In Gesamtausgabe III, ed. R. Haller, R.

Kindinger & R. Chisholm, Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz., 1968-

Millán-Puelles, A. (1990). Teoría del objeto puro, Rialp.

Pendlebury, M. (1995). Making Sense of Kant’s Schematism, Philosophy and

Phenomenological Research 55/4, 777-797.

Platón. (1903). Timeo. En Platonis Opera. Oxford University Press.

Rábade, S. (1967). Experiencia y límites del conocimiento objetivo en Kant, Logos:

Anales del Seminario de Metafísica 2, 83-108.

Spinoza, B. (1971). Cogitata Metaphysica, pars I, ed. Gebhardt, Carl Winters.

Suárez, F. (1960). Disputationes Metaphysicae, Gredos.

Tomás de Aquino, Commentaria in octo libros Physicorum Aristotelis. En Sancti Thomae

Aquinatis Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII edita, t. II, Ex Typographia

Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, Romae, 1884.

Tomás de Aquino. Commentaria in libros Aristotelis De caelo et mundo. Opera omnia,

t. III, Ex Typographia Polyglotta, Romae, 1886.

Tomás de Aquino. Pars prima Summa Theologiae a questione I ad quaestinem XLIX ad

codices manuscriptos Vaticanos exacta cum Commentariis Thomae de Vio

Caietani. Opera omnia, t. IV, Ex Typographia Polyglotta, Romae, 1888.

Tomás de Aquino. Scriptum super libros Sententiarum Magistri Petri Lombardi Episcopi

Parisiensis. Editio nova cura P. F. Mandonnet et M. F. Moos, P. Lethielleux,

Parisiis, 1929-1947.

Tomás de Aquino. Quaestiones disputatae De veritate. Opera omnia, t. XXII, 3/1, Ex

Typographia Polyglotta, Romae, 1973.

Vollrath, E. (1970). Kants These über das Nichts, Kant-Studien 61, 50-65.

Wolff, Ch. (1962). Philosophia prima sive Ontologia, Georg Olms.

Cómo citar

Llamas Roig, V. (2024). Matriz escolástica de la concepción kantiana del ente de razón: ens imaginarium, nada y noúmeno. Revista Chilena De Estudios Medievales, (26), 116–165. Recuperado a partir de http://revistas.ugm.cl/index.php/rcem/article/view/698